Faiz Hesaplama 2025: Basit ve Bileşik Faiz Oranları ile Getiri/Maliyet

Faiz Hesaplama Aracı Nasıl Çalışır? Adım Adım Açıklama

Faiz Hesaplama aracımız, finansal işlemlerinizdeki faiz getirisini veya maliyetini, seçtiğiniz faiz türüne (Basit veya Bileşik) göre hesaplamak için tasarlanmıştır. Temel finansal formülleri kullanarak size net sonuçlar sunar.

1. Adım 1: Faiz Türünü Seçin: Hesaplama yapmak istediğiniz faiz türünü seçin:
   • Basit Faiz: Faiz sadece başlangıçtaki ana para üzerinden hesaplanır. Genellikle kısa vadeli işlemler veya gecikme faizleri için kullanılır.
   • Bileşik Faiz: Kazanılan faizin ana paraya eklenerek “faizin de faiz” kazandırdığı yöntemdir. Mevduat hesapları, krediler ve uzun vadeli yatırımlar genellikle bu yönteme dayanır.
2. Adım 2: Gerekli Bilgileri Girin: Seçtiğiniz faiz türüne göre araç sizden şu bilgileri ister:
   • Ana Para (P): Faize konu olan başlangıç tutarı (TL, USD vb.).
   • Faiz Oranı (r veya n): Yüzde (%) olarak faiz oranı.
   • Oranın Dönemi: Girilen oranın Yıllık mı, Aylık mı, Günlük mü olduğu.
   • Vade (t): Paranın faizde kalacağı veya kredinin kullanılacağı süre (Yıl, Ay, Gün).
   • (Bileşik Faiz İçin) Bileşiklenme Sıklığı (n): Faizin yılda kaç kez ana paraya ekleneceği (Yıllık, Aylık, Günlük vb.).
   • (Bileşik Faiz İçin) Düzenli Ek Katkı (PMT – Opsiyonel): Her dönem düzenli yatırılacak ek tutar.
3. Adım 3: Formül Uygulaması: Araç, seçtiğiniz türe ve girdiğiniz verilere göre ilgili formülü uygular:
   • Basit Faiz Formülü (Örn: Yıllık Oran, Yıl Vade):
     Faiz = Ana Para * (Oran/100) * Vade (Yıl)
   • Bileşik Faiz Formülü (Örn: Yıllık Oran, Aylık Bileşiklenme):
     Gelecek Değer = Ana Para * [1 + (Oran/100) / 12]^(12 * Vade Yıl)

   (Araç, farklı oran/vade/bileşiklenme periyotları için gerekli dönüşümleri otomatik yapar).

4. Adım 4: Sonucu Gösterme: Araç, hesaplanan toplam faiz tutarını ve vade sonundaki toplam değeri (Ana Para + Faiz) gösterir. Bileşik faiz için genellikle yıllara göre birikim tablosu da sunulabilir.

Faiz Nedir ve Faiz Hesaplama Neden Önemlidir? (2025 Finans Rehberi)

Faiz, en temel anlamıyla **paranın kirası** veya **paranın zaman değeri**dir. Ödünç verilen veya yatırılan paranın (ana para veya sermaye) kullanımı karşılığında, belirli bir süre sonunda, belirli bir oran üzerinden elde edilen ek gelire (veya ödünç alan için ek maliyete) faiz denir.

Faiz hesaplama, modern ekonominin ve kişisel finans yönetiminin temel taşıdır. Neden bu kadar önemlidir?

• Yatırım Kararları: Farklı yatırım araçlarının (vadeli mevduat, tahvil, bono) potansiyel getirilerini karşılaştırmak için faiz oranlarını ve hesaplama yöntemlerini bilmek gerekir.
• Kredi Maliyetleri: İhtiyaç, konut veya taşıt kredisi çekerken, geri ödenecek toplam faiz miktarını ve aylık taksitleri hesaplamak, borçlanma kararını doğru vermek açısından kritiktir.
• Enflasyon Etkisi: Paranızı faize yatırdığınızda elde ettiğiniz getirinin, enflasyon karşısında reel olarak (alım gücü olarak) ne kadar kazandırdığını veya kaybettirdiğini anlamak için faiz ve enflasyon oranlarını karşılaştırmak gerekir.
• Finansal Okuryazarlık: Basit ve bileşik faiz arasındaki farkı anlamak, uzun vadeli birikim hedeflerine ulaşmada veya borç yönetiminde bilinçli kararlar almayı sağlar.
• Ticari İşlemler: Ticari alacaklarda uygulanan vade farkları, gecikme faizleri (yasal faiz) gibi konular faiz hesaplamalarını gerektirir.
• Ekonomik Gösterge: Merkez bankalarının belirlediği politika faiz oranları, genel ekonominin yönü (genişleme, daralma), kredi maliyetleri ve yatırım ortamı hakkında önemli sinyaller verir.

Faiz Hesaplama aracımız, bu karmaşık görünen hesaplamaları basitleştirerek, finansal kararlarınızda size netlik ve öngörü sağlar.

Basit Faiz ve Bileşik Faiz: Temel Farklar ve Kullanım Alanları

Faiz hesaplamada iki ana yöntem vardır ve aralarındaki fark, özellikle uzun vadede çok büyüktür:

Basit Faiz

• Tanım: Faiz, her zaman sadece başlangıçtaki ana para üzerinden hesaplanır.
• Özellik: Kazanılan faiz, sonraki dönemlerde tekrar faiz kazanmaz (“faizin faizi” yoktur).
• Formül (Yıllık): Faiz = Ana Para * Oran * Yıl
• Getiri: Doğrusal (lineer) bir artış gösterir.
• Kullanım Alanları: Kısa vadeli mevduatlar, kısa vadeli krediler, gecikme faizleri, temel faiz kavramı öğretimi.

Bileşik Faiz

• Tanım: Her dönemin sonunda kazanılan faiz, ana paraya eklenir ve bir sonraki dönemde bu yeni toplam tutar üzerinden faiz hesaplanır.
• Özellik: “Faizin faizi” kazanılır, kartopu etkisi yaratır.
• Formül (Yıllık Bileşiklenme): Toplam = Ana Para * (1 + Oran)^Yıl
• Getiri: Üssel (exponansiyel) bir artış gösterir.
• Kullanım Alanları: Vadeli mevduatların çoğu, yatırım fonları, bireysel emeklilik, kredilerin çoğu, uzun vadeli yatırımlar.

Sonuç: Aynı ana para ve faiz oranıyla, vade uzadıkça ve bileşiklenme sıklığı arttıkça, bileşik faizin getirisi basit faizi kat kat aşar. Bu nedenle uzun vadeli yatırımlarda bileşik faizin gücünden yararlanmak önemlidir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

• Nominal Faiz ve Reel Faiz nedir?
  Nominal Faiz, bankanın veya finansal ürünün size sunduğu ilan edilen faiz oranıdır (örn: Yıllık %40). Reel Faiz ise, nominal faiz oranından enflasyon oranının arındırılmasıyla bulunan, paranın gerçek alım gücündeki artışı gösteren orandır. Yaklaşık olarak Reel Faiz ≈ Nominal Faiz - Enflasyon Oranı ile hesaplanır. Eğer faiz getiriniz enflasyonun altında kalırsa, reel olarak zarar etmiş olursunuz.
• Faiz hesaplamalarında stopaj (vergi) nasıl dikkate alınır?
  Türkiye’de elde edilen faiz gelirleri (mevduat, tahvil vb.) üzerinden Gelir Vergisi Stopajı kesintisi yapılır. Hesaplama araçları genellikle **brüt** faizi gösterir. **Net** getiriyi bulmak için, brüt faiz tutarından güncel stopaj oranına (%5, %10 gibi değişebilir) göre hesaplanan vergi miktarını düşmeniz gerekir.
• Kredi faiz oranları genellikle basit mi bileşik mi hesaplanır?
  Konut, taşıt, ihtiyaç kredileri gibi taksitli kredilerde faiz, genellikle **bileşik faiz** mantığıyla çalışır. Her ay ödediğiniz taksitin bir kısmı faize, bir kısmı ana paraya gider. Kalan ana para üzerinden bir sonraki ay tekrar faiz hesaplanır (Azalan Bakiye Yöntemi).
• “Yıllık Efektif Faiz” ne demektir?
  Özellikle kredilerde veya aylık bileşiklenen mevduatlarda karşınıza çıkar. Faizin bileşiklenme etkisini de içeren, gerçek yıllık maliyeti veya getiriyi gösteren orandır. Yıllık nominal faizden genellikle biraz daha yüksektir.
• Faiz hesaplama aracına hangi faiz oranını girmeliyim?
  Bankaların veya finansal kurumların size sunduğu **nominal** faiz oranını girmelisiniz. Eğer oran yıllık verilmişse “Yıllık”, aylık verilmişse “Aylık” seçeneğini işaretlemelisiniz. Aracımız gerekli dönüşümleri yapar.
• Günlük faiz nasıl hesaplanır?
  Günlük faiz genellikle iki şekilde hesaplanır: 1) Yıllık faiz oranını 365’e bölerek günlük oranı bulup gün sayısıyla çarpmak (Basit Faiz). 2) Bankaların gecelik veya vadesiz hesaplara uyguladığı değişken faiz oranları. Aracımız genellikle ilk yöntemi kullanır.