Gün Batımı Saati Hesaplama
Bulunduğunuz ili ve tarihi seçerek gün batımı saatini kolayca hesaplayın.
Gün Batımı Hesaplama Aracı Nasıl Çalışır?
Gün Batımı Hesaplama aracımız, belirlediğiniz bir konum ve tarih için Güneş’in ufkun altına indiği, yani Akşam namazı vaktinin girdiği ve orucun açıldığı (iftar) anı astronomik verilere dayanarak hesaplar.
- Konum Seçimi: Kullanıcı, gün batımı saatini öğrenmek istediği şehri (veya daha hassas hesaplama için enlem/boylam koordinatlarını) girer. Konum, hesaplamanın temelidir.
- Tarih Seçimi: Kullanıcı, gün batımı vaktini öğrenmek istediği tarihi (gün, ay, yıl) seçer. Güneş’in batış saati yıl boyunca değiştiği için bu bilgi zorunludur.
- Astronomik Hesaplama Algoritması: Araç, karmaşık astronomik formüller kullanarak şu adımları gerçekleştirir:
- Güneş’in Konumu: Seçilen tarih için Güneş’in gökyüzündeki tam konumunu (deklinasyon açısı vb.) hesaplar.
- Yerel Saat Açısı: Seçilen konumun boylamını ve Dünya’nın dönüş hızını dikkate alarak Güneş’in yerel saat açısını belirler.
- Ufuk Düzlemi Hesaplaması: Güneş diskinin üst kenarının, o konumdaki gözlemcinin ufuk çizgisinin altına indiği anı hesaplar. Bu hesaplama, atmosferik kırılmayı (refraksiyon) ve Güneş diskinin yarıçapını da dikkate alır. Standart tanıma göre gün batımı, Güneş merkezinin ufkun yaklaşık 0.833 derece altında olduğu andır.
- Temkin Süresi Ekleme (Dini Vakitler İçin): Eğer araç Diyanet gibi dini otoritelerin vakitlerini baz alıyorsa, hesaplanan astronomik gün batımı saatine birkaç dakikalık bir “temkin süresi” ekleyebilir. Bu, vaktin girdiğinden emin olmak içindir.
- Sonucu Gösterme: Araç, hesaplanan gün batımı saatini (genellikle yerel saat dilimine göre) kullanıcıya gösterir. Bu saat, Akşam Ezanı’nın okunduğu ve orucun açıldığı (iftar) vakittir.
Özetle, araç: Konum + Tarih + Astronomik Formüller (Güneş’in Ufkun Altına İnişi) + Temkin = Gün Batımı (Akşam Ezanı) Vakti işlemini yapar.
Gün Batımı Nedir? Bilimsel ve Dini Önemi (2025)
Gün batımı (Gurub), Güneş diskinin gözlemcinin bulunduğu noktadaki ufuk çizgisinin altına inmesi olayıdır. Bu, günlük aydınlanma döngüsünün önemli bir parçasıdır ve hem bilimsel hem de kültürel/dini anlamlar taşır.
Bilimsel Açıdan: Gün batımı, Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesinin doğrudan bir sonucudur. Dünya döndükçe, gözlemcinin bulunduğu nokta Güneş ışınlarının doğrudan ulaşamadığı bir konuma gelir. Atmosferik kırılma (refraksiyon) nedeniyle, Güneş aslında ufkun altına indikten sonra bile bir süre daha ışınları bize ulaşır ve gökyüzünde renkli alacakaranlık (şafak ve gurub) olayları gözlemlenir.
Dini ve Kültürel Açıdan:
- İslamiyet: Gün batımı, bir günün sona erip yeni bir günün başladığı (Hicri takvime göre), Akşam namazı vaktinin girdiği ve Ramazan ayında orucun açıldığı (iftar) kritik bir zamandır. Güneş’in tam olarak battığından emin olmak ibadetlerin geçerliliği için önemlidir.
- Diğer Dinler ve Kültürler: Birçok kültürde gün batımı, günün bitişini, dinlenme vaktini veya çeşitli ritüellerin başlangıcını simgeler. Fotoğrafçılıkta “altın saatler” olarak bilinen, gün batımından hemen önceki ve sonraki zaman dilimi, ışığın sıcak tonları nedeniyle özel bir öneme sahiptir.
Gün batımı saatini doğru hesaplamak, namaz vakitlerini takip etmek, iftar saatini bilmek, astronomik gözlemler yapmak veya fotoğrafçılık gibi aktiviteleri planlamak için gereklidir.
Gün Batımını Etkileyen Faktörler
Bir yerdeki gün batımı saati şunlara bağlı olarak değişir:
- Coğrafi Konum (Enlem ve Boylam): En önemlisidir. Ekvator’dan kutuplara gidildikçe ve farklı boylamlarda gün batımı saatleri büyük farklılıklar gösterir.
- Tarih (Mevsim): Dünya’nın eksen eğikliği nedeniyle yıl boyunca Güneş’in gökyüzündeki yolu değişir. Yazın günler uzundur ve Güneş geç batar, kışın günler kısadır ve Güneş erken batar. En geç gün batımı Yaz Gündönümü (21 Haziran civarı), en erken gün batımı Kış Gündönümü (21 Aralık civarı) civarında olur.
- Yükseklik (Rakım): Yüksek bir dağın tepesinden bakan bir gözlemci, deniz seviyesindeki birine göre Güneş’i biraz daha uzun süre görür, yani gün batımı onun için birkaç dakika daha geç olur.
- Atmosferik Koşullar: Atmosferik kırılma miktarı, hava basıncı ve sıcaklığa göre çok az değişebilir, bu da gün batımı saatini saniyeler düzeyinde etkileyebilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Gün batımı ile Akşam ezanı aynı saat mi?
Evet, İslami terminolojide Akşam namazı vaktinin başlangıcı, Güneş’in ufukta tamamen kaybolduğu an, yani astronomik gün batımı anıdır. Diyanet gibi kurumların takvimlerinde belirtilen Akşam Ezanı vakti, bu astronomik ana denk gelir (genellikle küçük bir temkin payı eklenmiş olabilir). - İftar saati gün batımı mıdır?
Evet, Ramazan ayında orucun açılma vakti (iftar), Akşam Ezanı’nın okunmasıyla başlar, ki bu da Güneş’in batış anıdır. - Hesaplama aracı Diyanet ile aynı sonucu verir mi?
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın verilerini veya aynı astronomik hesaplama yöntemini ve temkin sürelerini kullanan bir araç, Diyanet takvimiyle aynı veya en fazla +/- 1 dakika farkla aynı sonucu verecektir. - Gün batımı saati neden her gün değişir?
Çünkü Dünya hem kendi ekseni etrafında döner hem de Güneş etrafında eliptik bir yörüngede dolanır ve ekseni eğiktir. Bu üç hareketin birleşimi, Güneş’in her gün gökyüzünde biraz farklı bir yol izlemesine ve ufukta farklı bir noktadan, farklı bir saatte batmasına neden olur. - “Astronomik Gün Batımı”, “Sivil Gün Batımı”, “Denizcilik Gün Batımı” nedir?
Bunlar alacakaranlık tanımlarıdır:- Astronomik Gün Batımı: Güneş merkezinin ufkun 18 derece altına indiği an. Gökyüzü tamamen karanlık olur.
- Denizcilik Gün Batımı: Güneş merkezinin ufkun 12 derece altına indiği an. Ufuk çizgisi hala seçilebilir.
- Sivil Gün Batımı: Güneş merkezinin ufkun 6 derece altına indiği an. Dışarıda yapay ışık olmadan çoğu aktivitenin yapılabildiği son sınırdır.
- Gün Batımı (Bu hesaplayıcının konusu): Güneş diskinin üst kenarının ufkun altına indiği an (merkez yaklaşık 0.833 derece altta).
- Yurtdışı için gün batımı saatini nasıl hesaplarım?
Aracımız yurtdışı konumları destekliyorsa, o şehri seçebilirsiniz. Desteklemiyorsa, birçok uluslararası hava durumu veya astronomi sitesi, istediğiniz konum ve tarih için doğru gün batımı saatini hesaplayabilir. Hesaplama prensipleri evrenseldir.